Rozwód bez orzekania o winie a podział majątku. Jeżeli między mężem i żoną nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, w takim wypadku każdy ze współmałżonków może żądać, aby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.
Wina w wyroku rozwodowym a wyrok rozwodowy bez orzekania o winie
W toku procesu o rozwód, sąd rozstrzygając o winie małżonka za rozkład pożycia może orzec:
1) że żaden ze współmałżonków nie ponosi winy za rozkład pożycia,
2) że jeden z małżonków ponosi całkowitą winę za rozkład pożycia,
3) że winę za rozkład pożycia ponoszą oboje małżonkowie.
W wyroku orzekającym rozwód, sąd z urzędu zamieszcza rozstrzygnięcie w przedmiocie winy za rozkład pożycia. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 57 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia.
Od powyższej zasady kodeks przewiduje jeden wyjątek – sytuację, w której sąd może orzec rozwód bez orzekania o winie za rozkład pożycia. Jest to dopuszczalne tylko w sytuacji, w której oboje współmałżonkowie tego zgodnie zażądają – tylko wtedy sąd zaniecha orzekania o winie.
Sprawa o rozwiązanie małżeństwa bez orzekania o winie trwa z reguły znacznie krócej niż postępowanie z orzekaniem o winie.
Skutki orzeczenia rozwodu bez orzekania o winie a obowiązek alimentacyjny między rozwiedzionymi małżonkami
Orzeczenie rozwodu bez orzeczenia o winie ma wpływ na kwestie alimentacyjne między rozwiedzionymi małżonkami.
Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego rozwiedzionego małżonka dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym jego usprawiedliwionym potrzebom oraz możliwościom majątkowym drugiego małżonka rozwiedzionego.
Jednocześnie należy pamiętać, że obowiązek dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże, gdy zobowiązanym (do płacenia alimentów) jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia (np. gdy rozwód orzeczono bez orzekania o winie) – obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba, że ze względu na wyjątkowe okoliczności, na żądanie uprawnionego małżonka (na którego rzecz zasądzono alimenty), sąd przedłuży ww. termin pięcioletni.
Trzeba także pamiętać o tym, że kwestia winy za rozpad pożycia nie ma wpływu na orzeczenie w wyroku rozwodowym co do renty alimentacyjnej na rzecz wspólnych małoletnich dzieci małżonków – obowiązek alimentacyjny wobec dzieci będzie orzeczony przez sąd w każdej sytuacji (tj. rozwodu bez orzekania o winie oraz z orzeczeniem o winie).
Sąd właściwy w sprawie o rozwód
Rozwód orzeka Sąd Okręgowy w składzie trzyosobowym – sędzia i dwóch ławników. Rozprawa odbywa się z wyłączeniem jawności (bez publiczności). Jeżeli sąd wyda wyrok rozwodowy, a drugi małżonek nie zgadza się z takim orzeczeniem, można wnieść apelację do Sądu Apelacyjnego.
Koszty sądowe procesu o rozwód
Opłata sądowa od pozwu o rozwód jest stała i wynosi 600 zł. Ponadto, do kosztów sądowych zalicza się również koszty ewentualnej mediacji.
Podział majątku wspólnego
Zgodnie z art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, majątek wspólny małżonków stanowią:
1) wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich – np. ruchomości i nieruchomości nabyte przez każdego małżonka w czasie trwania małżeństwa, które nie wchodzą w skład majątku osobistego małżonka.
ponadto, do majątku wspólnego należą w szczególności:
2) pobrane wynagrodzenia za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
3) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
4) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
5) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych;
nadto, do majątku wspólnego zaliczane są także:
6) wartość przedsiębiorstwa;
7) wierzytelności;
8) środki zgromadzone na rachunkach bankowych;
9) akcje, obligacje, papiery wartościowe;
Oprócz aktywów, w skład majątku wspólnego zalicza się również długi małżonków – np. wynikające z zaciąganych wspólnie przez oboje małżonków kredytów, pożyczek bądź wynikające z innych tytułów.
W procesie o rozwód co do zasady sąd nie zajmuje się podziałem majątku. Kodeks rodzinny i opiekuńczy dopuszcza natomiast jedną sytuację, która jest wyjątkiem od powyższej zasady – gdy oboje małżonkowie są zgodni co do podziału ich wspólnego majątku, a rola sądu w takim wypadku sprowadza się do zatwierdzenia sposobu podziału przedstawionego przez strony.
W każdym innym przypadku, gdy strony nie są zgodne co do podziału majątku wspólnego, muszą wystąpić do sądu z odrębnym wnioskiem (o podział majątku wspólnego małżonków).
Warto pamiętać, że z wnioskiem o podział majątku może wystąpić każdy z małżonków i to nawet kilka lat po orzeczeniu rozwodu, ponieważ tego typu sprawy nie podlegają przedawnieniu.
Wniosek o podział majątku
We wniosku o podział majątku należy szczegółowo opisać, co dokładnie składa się na wspólny majątek – w szczególności trzeba wymienić wszystkie wspólne:
a) długi z podaniem ich wysokości i oznaczeniem wierzyciela,
b) ruchomości z podaniem ich opisu, wartości oraz miejsca gdzie się znajdują np. samochody, meble, wyposażenie mieszkania, kolekcję dzieł sztuk, środki na rachunkach bankowych, czy papiery wartościowe;
c) nieruchomości oraz wskazać ich wartość, położenie, powierzchnię, przeznaczenie, a ponadto dołączyć aktualny wypis z ksiąg wieczystych i wypis z ewidencji gruntów.
Sąd właściwy w sprawie o podział majątku wspólnego małżonków
Wniosek o podział majątku wspólnego należy złożyć do Sądu Rejonowego właściwego według miejsca położenia majątku.
Koszty sądowe w sprawie o podział majątku wspólnego małżonków
Od wniosku pobiera się opłatę stałą w kwocie 1.000 zł. Natomiast, jeżeli byli małżonkowie przedstawią zgodny projekt podziału, to w takim wypadku pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 zł.
Ponadto, do kosztów sądowych zalicza się również wynagrodzenie biegłego, jeżeli ostanie on powołany w sprawie, a także koszty ewentualnej mediacji oraz apelacji.
Zwolnienie od kosztów sądowych
Możliwe jest zwolnienie od ponoszenia przez stronę kosztów sądowych w całości lub w części. Zwolnienia może się domagać osoba, która do wniosku o zwolnienie od ponoszenia kosztów sądowych dołączyła oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania – w którym wykaże, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Każdy wniosek o zwolnienie od kosztów sąd indywidualnie bada, po którym wydaje postanowienie w przedmiocie zwolnienia strony wnioskującej od ponoszenia kosztów (w całości bądź w części) lub o odmowie zwolnienia od kosztów. Na postanowienie sądu w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych służy zażalenie.
//
Niniejszy artykuł jest przedmiotem praw autorskich. Nie kopiuj go bez zgody autora.
//
Jeżeli masz dalsze pytania czy wątpliwości w tej kwestii,
bądź potrzebujesz pomocy w procedurze rozwodowej lub o podział majątku,
skontaktuj się z profesjonalnym podmiotem świadczącym usługi prawne.
