Zarówno duże korporacje zatrudniające tysiące pracowników, jak i jednoosobowe przedsiębiorstwa mogą borykać się z problemami finansowymi. Zobowiązania powstają najczęściej w wyniku zdarzeń niezależnych od przedsiębiorcy takich jak: brak płatności przez kontrahentów, brak zamówień, czy też rosnąca konkurencji na rynku. Okresowa niewypłacalność może oczywiście przydarzyć się każdemu podmiotowi gospodarczemu. Natomiast co zrobić w wypadku trwałego braku płynności finansowej? W tej sytuacji przedsiębiorca musi wiedzieć jak ogłosić upadłość firmy
Podstawę prawną dla ogłoszenia upadłości firmy tanowi ustawa z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe i naprawcze [Dz.U.2015.233 j.t.].
Kto może ogłosić upadłość firmy?
Upadłość firmy może ogłosić przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.- Kodeks cywilny [Dz. U. z 2014 r. poz. 121 i 827 oraz z 2015 r. poz. 4]. Zgodnie z obowiązującą regulacją, przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Zatem upadłość firmy może ogłosić m.in.: osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą, wspólnota mieszkaniowa oraz spółki prawa handlowego, do których należą: spółka jawna; spółka partnerska; spółka komandytowa; spółka komandytowo-akcyjna; spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna.
Natomiast możliwości ogłoszenia upadłości nie posiada spółka cywilna, bowiem nie jest ona ani osobą prawną, ani nie posiada zdolności prawnej.
Ponadto podmiot zainteresowany ogłoszeniem upadłości firmy musi spełniać dodatkowo dwa następujące warunki:
1. prowadzenie działalności gospodarczej lub zawodowej – w praktyce jest to zorganizowana działalność produkcyjna, handlowa czy usługowa prowadzona w celach zarobkowych lub wykonywanie czynności w ramach swojego zawodu;
2. działalność ta musi być prowadzona we własnym imieniu.
Podstawy ogłoszenia upadłości
Ogólną podstawę do ogłoszenia upadłości stanowi niewypłacalność dłużnika, zatem sytuacja, gdy podmiot zaprzestał wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Natomiast w przypadku, gdy dłużnik jest osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną [np. spółką prawa handlowego], uważa się taki podmiot za niewypłacalny również w sytuacji, gdy zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje.
Wniosek o ogłoszenie upadłości należy złożyć do sądu (patrz kolejny punkt).
Niemniej jednak ustawodawca postanowił, że sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli po pierwsze opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekracza trzech miesięcy, a po drugie suma niewykonanych zobowiązań nie przekracza 10% wartości bilansowej przedsiębiorstwa dłużnika. Jednakże nie dotyczy to przypadków, gdy niewykonanie zobowiązań ma charakter trwały lub oddalenie wniosku może spowodować pokrzywdzenie wierzycieli.
Gdzie złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości?
Wniosek składa się do wydziału gospodarczego sądu rejonowego właściwego miejscowo dla siedziby dłużnika [jest to adres pod którym przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą zgodnie z rejestrem]. Wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić zarówno sam dłużnik, jak i każdy z jego wierzycieli.
Jaki jest koszt złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości firmy?
Opłata od wniosku o ogłoszenie upadłości wynosi 1.000 zł zgodnie z przepisem art. 74 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych [Dz. U. Dz.U.2014.1025 j.t.].
Co powinien zawierać wniosek o ogłoszenie upadłości?
W pierwszej kolejności należy pamiętać, iż wniosek o ogłoszenie upadłości powinien spełniać wymogi stawiane wszystkim pismom procesowym w sprawach cywilnych, tzn. przede wszystkim zawierać: oznaczenie sądu, oznaczenie rodzaju pisma, osnowę wniosku, podpis osoby składającej wniosek oraz wymienienie załączników.
Ponadto zgodnie z art. 22 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze osnowa wniosku powinna zawierać następujące elementy:
1. imię i nazwisko dłużnika, jego nazwę albo firmę, miejsce zamieszkania albo siedzibę, a gdy dłużnikiem jest spółka osobowa lub osoba prawna – reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni, a ponadto w przypadku spółki imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania wspólników odpowiadających za zobowiązania spółki bez ograniczenia;
2. oznaczenie miejsca, w którym znajduje się przedsiębiorstwo lub inny majątek dłużnika;
3. wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie;
4. informację, czy dłużnik jest uczestnikiem podlegającego prawu polskiemu lub prawu innego państwa członkowskiego systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami (Dz. U. z 2013 r. poz. 246 i 1036) lub niebędącym uczestnikiem podmiotem prowadzącym system interoperacyjny w rozumieniu tej ustawy;
5. informację, czy dłużnik jest spółką publiczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1382);
6. jeżeli dłużnikiem jest przedsiębiorca wpisany do właściwego rejestru, do wniosku należy dołączyć zaświadczenie albo oświadczenie o wpisie do rejestru zawierające oznaczenie jego firmy lub nazwy, formy prawnej, siedziby oraz numeru we właściwym rejestrze. Jeżeli dłużnik jest wnioskodawcą, powinien wskazać w oświadczeniu także osoby uprawnione do jego reprezentowania.
7. oświadczenie dłużnika na piśmie co do prawdziwości danych zawartych we wniosku.
Ponadto jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości zgłasza sam dłużnik powinien do wniosku załączyć również dodatkowe dokumenty wskazane w przepisie art. 23 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze.
Oddłużenie
W toku postępowania upadłościowego można ubiegać się o oddłużenie w całości lub w części przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną. Oddłużenie polega na umorzeniu niezaspokojonych w postępowaniu upadłościowym zobowiązań upadłego.
Sąd może orzec o umorzeniu zobowiązań jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:
1. niewypłacalność była następstwem wyjątkowych i niezależnych od upadłego okoliczności;
2. materiał zebrany w sprawie daje podstawę do stwierdzenia, że nie zachodzą okoliczności stanowiące podstawę do pozbawienia upadłego prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu;
3. upadły rzetelnie wykonywał obowiązki nałożone na niego w postępowaniu upadłościowym.
Wskazać należy, iż z uwagi na złożoność procedury upadłościowej, już na etapie opracowywania wniosku o ogłoszenie upadłości warto zwrócić się do profesjonalnego podmiotu prawnego, który pomoże w przygotowaniu wniosku oraz załączników. Kancelaria zajmuje się kompleksowym opracowywaniem wniosków oraz przeprowadzaniem postępowania upadłościowego.
